diff --git a/kalibrierschein/IK-2019.clo b/kalibrierschein/IK-2019.clo
index 11492c9fe31feed41e269ba000de98d7371cc944..6c90a9ba603f88abd92d9390453f43e847af0def 100644
--- a/kalibrierschein/IK-2019.clo
+++ b/kalibrierschein/IK-2019.clo
@@ -1,6 +1,10 @@
 
 \ProvidesFile{IK-2019.clo}[2019/03/07 v1.0d class option (RN/PTB)]
 
+% Interne Kalibrierung
+
+\newcommand\ks@nationalEmblem{}
+
 \endinput
 %%
 %% End of file `IK-2019.clo'.
diff --git a/kalibrierschein/KK-2019.clo b/kalibrierschein/KK-2019.clo
index ca7f2c50e0cf5c5421c7ca5ddba9346f25c7401d..3772a23833b9c717ec93fef71f09337c4009f181 100644
--- a/kalibrierschein/KK-2019.clo
+++ b/kalibrierschein/KK-2019.clo
@@ -1,7 +1,9 @@
 
 \ProvidesFile{KK-2019.clo}[2019/03/07 v1.0d class option (RN/PTB)]
 
-\renewcommand\ks@nationalEmblem{\includegraphics[width=62bp]{Adler.pdf}}
+% Kundenkalibrierung
+
+\newcommand\ks@nationalEmblem{\includegraphics[width=62bp]{Adler.pdf}}
 
 \endinput
 %%
diff --git a/kalibrierschein/ks-common.clo b/kalibrierschein/ks-common.clo
index c53f9e1537dc992413b196b84c4a8fcd79898ade..923e195dd511f8225c498faf8b214c29803bd1cd 100644
--- a/kalibrierschein/ks-common.clo
+++ b/kalibrierschein/ks-common.clo
@@ -3,8 +3,6 @@
 
 %%% Definitionen, die ab 2019 gültig sind.
 
-\newcommand*\ks@nationalEmblem{}
-
 \newcommand*\ks@printFirstPage{%
   \unitlength=1bp %
   \AtPageLowerLeft{%